تاریخچه و نقشه جامع شهر اراک در ویکی آنا
تاریخ انتشار: ۷ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۳۹۰۸۴۸
نقشه جامع شهر اراک را میتوانید در این گزارش مشاهده کنید.
به گزارش خبرنگار حوزه سفر و گردشگری گروه اجتماعی خبرگزاری آنا, اراک یکی از کلان‌شهرهای ایران و از بزرگترین شهرهای مرکز ایران و مرکز استان مرکزی و شهرستان اراک است. جمعیت اراک در سال ۱۳۹۵ خورشیدی برابر با ۵۲۰٬۹۴۴ نفر بوده که از این نظر قطب جمعیتی استان مرکزی و هجدهمین شهر پرجمعیت ایران به حساب می‌آید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از سده دوم اسلامی ناحیه میان همدان، ری و اصفهان عراق نامیده شد که بعدها برای تمایز با عراق عرب آن را عراق عجم نامیدند. عَراق معرب اراک است. اراک نسبت به بسیاری از شهرهای ایران، شهر جوانی محسوب می‌شود. این شهر در دوران قاجار بنیان گذاشته شده و کمی بیش از دو قرن قدمت دارد. نام شهر که ابتدا قلعه‌ای نظامی در کنار روستای کرهرود بود قلعه سلطان‌آباد، بعد سلطان‌آباد عراق و در سال ۱۳۱۶ خورشیدی به اراک تغییر نام داد. بانی شهر اراک یوسف‌خان گرجی معروف به سپهدار بود که شهر را در طول چند سال و با هزینه ۲۰۰٬۰۰۰ تومان ساخت. در شهر جدید تمامی تأسیسات شهری از قبیل قنات، حمام، آب‌انبار، مسجد، مدرسه، سقاخانه، بازار و ارگ حکومتی ساخته شد. با رونق‌گیری اقتصاد شهر و عبور راه‌آهن سراسری از شهر، مهاجرت به شهر افزایش یافت.
شهر اراک دارای زمستان‌های سرد و مرطوب و تابستان‌های گرم و خشک است و کوه‌های اطراف شهر، تالاب میقان و دشت فراهان، بر آب و هوای آن تأثیر می‌گذارند. شهر در میان پایکوه‌های داخلی رشته‌کوه زاگرس قرار دارد و از جمله شهرهای امن از نظر لرزه‌خیزی است که احتمال وقوع زلزله بالای ۵ ریشتر در آن بسیار ضعیف است.
مردم شهر اراک عمدتاً مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند، اما اقلیتی از مسیحی و بهائی نیز وجود دارند. زبان مردم، فارسی با لهجه اراکی است .
اراک از شهرهای صنعتی ایران است که از لحاظ گوناگونی محصولات صنعتی، نخستین، از لحاظ وجود صنایع مادر، دومین و به‌طور کلی یکی از چهار قطب صنعتی کشور محسوب می‌شود. این شهر به واسطه وجود صنایع مادر، تولید ۸۰٪ تجهیزات انرژی کشور، وجود بزرگترین کارخانه تولیدکننده آلومینیوم کشور، بزرگترین ماشین‌سازی کشور، بزرگترین واگن‌سازی و لوکوموتیوسازی خاورمیانه، بزرگترین کمباین‌سازی خاورمیانه، بزرگترین تولیدکننده ماشین‌آلات سنگین در خاورمیانه، بزرگترین تولیدکننده جرثقیل در خاورمیانه، بزرگترین تولیدکننده بنزین کشور و بزرگترین صنایع معدنی کشور، به‌عنوان پایتخت صنعتی ایران شناخته شده‌است و به همین دلیل یکی از آلوده‌ترین شهرهای ایران است. طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک از جمله طرح‌های ملی است که برای کاهش آلودگی شهر به تصویب رسید، اما اجرای ضعیف آن بعد از چند سال باعث شد تا مردم اراک، در سال ۱۳۹۲ خورشیدی به مدت ۱۸ هفته تجمعات اعتراضی نسبت به وضع موجود برپا کنند. ترافیک و گرانی مسکن از جمله مشکلات دیگر این شهر است.
از لحاظ گردشگری، قدمت بیشتر بناهای تاریخی اراک به دوره قاجار (فتحعلی شاه) بازمی‌گردد. از مهمترین صنایع دستی شهر، قالی اراک است که در گذشته اهمیت و اعتبار فراوانی داشته‌است و رقیب قالی کرمان بود.
نام گذاری
نام استان مرکزی برای اولین بار در سال ۱۳۲۶ خورشیدی مطرح گردید. در آن سال استان مرکزی (به مرکزیت تهران) پهنه وسیعی از مرکز کشور شامل شهرهای تهران، قزوین، ساوه، قم، دماوند و محلات بود. در سال ۱۳۳۹ شهرهای اراک و کاشان به استان مرکزی اضافه شدند تا سرانجام در سال ۱۳۵۶ با انتقال مرکز استان از تهران به اراک، نام مرکزی بر روی استان باقی ماند.از نظر واژه شناسی، مرکزی یک صفت است که ریشه‌ای غیر فارسی دارد. در سال ۱۳۸۹ رئیس جمهور وقت، محمود احمدی‌نژاد پیشنهاد تغییر نام استان به استان آفتاب را مطرح کرد. دلیل وی برای طرح این پیشنهاد روشن نبودن نام مرکزی در تبیین هویت و معرف فرهنگ استان بود.
پیش از اسلام
استان مرکزی در منطقه‌ای واقع شده‌است که در زمانهای قدیم به آن ماد بزرگ، در اوایل دوره اسلامی ایالت جبال و در سده‌های بعد عراق عجم می‌گفتند. نام جبال برای اوّلین بار توسط اعراب به کوهستان‌های مغرب ایران نسبت داده شد. در دوره سلجوقیان، خلفای عباسی لفظ عراق عجم (به معنای عراق غیر عرب) را به مناطق غربی ایران نسبت دادند.
مادها
زمانی که آریاییها وارد ایران شدند که متشکل از سه طایفه یا قوم بودند. گروهی با نام قوم پارس در مناطق جنوبی کشور مستقر شدند، گروه دوم پارتها بودند که در قسمت شرقی ایران ساکن شدند و گروه سوم مادها بودند که در مرکز و غرب ایران سکنی گزیدند.بنا بر تحقیقات تاریخی، در گذشته سرزمین ماد به سه بخش عمده تقسیم شده بود:
ماد آتروپاتن یا ماد علیا یا ماد کوچک.
ماد سفلی یا ماد بزرگ (که امروزه قسمت بزرگ آن را استان مرکزی تشکیل می‌دهد).
ناحیه پارتاکنا (استان اصفهان امروزی)
برای بررسی و چگونگی پیشرفت و توسعه در هر مکانی نیاز به اطلاعات جغرافیایی و تاریخی آن ناحیه از زمان یکجانشینی و توسعه روستا و پیدایش شهر می‌باشد اما به دلیل جنگ‌ها و هجوم اقوام وحشی و خارجی به سرزمین ماد سفلی، اسناد و نوشته‌ها و آثاری که به طور وضوح مبین زندگی و تمدن آن دوران در استان باشد از بین رفته‌است، به عنوان مثال:
از خط نوشته دوران ماد، در داخل ایران چیز زیادی باقی نمانده، تنها سند مهم زبان تاتی است که از شاخه‌های زبان مادی بوده و اکنون در بخشهایی از استان مرکزی (منطقه وفس) در کمیجان با آن زبان سخن می‌گویند.تمام سنگ نوشته‌ها و الواح مکشوفه مربوط به دوران هخامنشی، اشکانی و ساسانی است و آنها توجهی به آثار و تمدن قوم ماد نداشتند.
یورشهای مداوم ۴۶ ساله قومآشور به سرزمین ماد که سبب ویرانی شهرها و شهرکها شد. بسیاری از تپه‌های تاریخی به احتمال قوی بازمانده آن دوران هستند.هجوم بیست و پنج ساله سکاها به ماد سفلی و ویرانی شهرها و شهرکها.ویرانگری‌های اسکندر مقدونی در قسمتی از غرب ایران و ناحیه ماد و نابودی کلیه نوشته‌های تاریخی و فرهنگی و اجتماعی به زبان مادی.دگرگونی و تغییر خط و الفبا از پارسی باستان به هخامنشی و سپس به پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی.حمله اعراب به ایران و سپس تهاجم ترکان و مغولان که موجب شد تمامی کتابهای مذهبی، علمی، تاریخی و فرهنگی سوزانده شود یا درون رودخانه ریخته شود.
هخامنشیان
در دوران هخامنشیان سرزمین ایران بنا به نوشته هرودت بیست ساتراپ تقسیم می‌شده‌است، که ماد سفلی (از ری تا همدان) که کمیجان امروزی جزء ساتراپ دهم بوده‌است. فهرست بیست‌گانه ساتراپ‌های ایران با توجه به تاریخ هرودت و سنگ نبشته‌های بیستون کشف شده‌است. استان مرکزی در روزگار هخامنشیان بخشی از ایالت مادها (ساتراپ دهم) و قسمتهایی از جنوب آن بخشی از سرزمین الیمائیس بشمار می‌رفته‌است. این استان در شمار کوست خوربران (یعنی جایی که خورشید از آنجا می‌رود) بوده‌است.ساتراپ دهم که استان مرکزی کنونی بیشترین مساحت و مهمترین بخش آن را تشکیل می‌داده‌است، اهمیت این ناحیه را در زمان قبل از اسلام معلوم می‌نماید و از طرف دیگر هر گونه تصمیم‌گیری و فرمان‌های حکومتی، نوع معیشت، تخصص‌ها، حوزه‌های فرهنگی و اقتصادی و رشد و توسعه از هر نظر در ساختار تمدن آریایی آن زمان مشمول ساتراپ دهم نیز می‌شده‌است
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: شهر اراک نقش شهرها استان مرکزی بزرگ ترین شهر اراک
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۳۹۰۸۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
راه‌اندازی کتابخانه سیار در مناطق مختلف شهری و روستایی اراک ضروری است
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی بر راه‌اندازی کتابخانه سیار در مناطق مختلف شهری و روستایی اراک تاکید کرد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از مرکزی، علی گودرزی زاده پیش از ظهر امروز _پنجشنبه سیزدهم اردیبهشت_ در جلسه با پارلمان کودک اظهار کرد: کتابخانه سیار فعلی این نهاد در طول هفته در پنج روستا خدمت رسانی می‌کند.
وی افزود: در روزهای جمعه و مناسبت‌هایی که وجود دارد، کتابخانه سیار در بخش‌های مختلف شهر در حال خدمت رسانی است.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی بر راه‌اندازی کتابخانه سیار در مناطق مختلف شهری و روستایی اراک تاکید کرد.
گودرزی زاده افزود: کتابخانه سیار در قالب یک خودرو مینی‌بوس جوابگوی نیاز شهروندان کلان‌شهر اراک با این وسعت و جمعیت نیست.
وی خاطرنشان کرد: یکی از مطالبات پارلمان کودک استفاده از کتابخانه‌های سیار است، این کتابخانه‌ها می‌تواند در مناطق محروم و در شهر و در حاشیه شهرها در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی کمک کننده باشد.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی اضافه کرد: با توجه به نقشی که این کتابخانه‌ها می‌تواند در کارهای فرهنگی ایفا کند از شهردار اراک و اعضای شورا که دغدغه این مهم را دارند، درخواست داریم یک خودرویی در اختیار این نهاد قرار گیرد تا با مناسب سازی به صورت کتابخانه سیار در خدمت همشهریان باشد.
گودرزی زاده ادامه داد: در خصوص مطالبه شورای کودکان برای ایستگاه مطالعه هم، هم اینک در کتابخانه‌ها ایستگاه مطالعه وجود دارد.
وی گفت: با توجه به مطالبه برای ایجاد ایستگاه مطالعه در ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی این آمادگی وجود دارد که کتاب‌هایی در این محل‌ها قرار داده شود تا مورد استفاده شهروندان قرار گیرد.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی اظهار کرد: یک درخواست و مطالبه وجود دارد مبنی بر اختصاص کتابخانه‌های مادر و کودک در پارک‌ها و مراکز تفریحی که امید می‌رود با در اختیار قرار دادن فضای مورد نیاز، این نهاد را در خدمت رسانی بهتر به شهروندان یاری کنیم.
گودرزی زاده ادامه داد: این خدمت رسانی تنها در حد قفسه برای کتاب نباشد، بلکه در صورت نیاز به مادران و کودکان مشاوره ارائه شود.
کد خبر 750087
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند